Kurul, gıda israfının sadece ekonomik değil, aynı zamanda çevresel ve toplumsal bir tehdit haline geldiğini vurgulayarak, "milli bir politika" geliştirilmesi gerektiğini açıkladı.
Türkiye’de Kişi Başına 102 Kilogram Gıda İsrafı
Türkiye İsrafı Önleme Vakfı'nın (TİSVA) "2025 Yılı İsraf Raporu"na göre, Türkiye’de bir kişi yılda ortalama 102 kilogram gıdayı çöpe atıyor. Ülkede her yıl yaklaşık 23 milyon ton gıda israf edilirken, bunun büyük kısmını meyve-sebze, ekmek ve şarküteri ürünleri oluşturuyor. Üretilen meyve ve sebzelerin yaklaşık %35’i sofraya ulaşmadan kayboluyor.
Dünyada Her 5 Tabaktan Biri Çöpe Gidiyor
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) verilerine göre, dünya genelinde her yıl 1,5 milyar ton gıda israf ediliyor. Bu rakam, üretilen gıdanın yaklaşık üçte birine denk geliyor. İsrafın küresel ekonomiye yıllık maliyeti ise 1 trilyon doları aşıyor.
BM Dünya Gıda Programı’nın raporuna göre, 2024 yılında 74 ülkede 343 milyon kişi akut gıda güvensizliği yaşadı. Gıda israfı, bir yandan açlıkla mücadele eden milyarlarca insanı tehdit ederken, diğer yandan kaynakların verimsiz kullanımına yol açıyor.
Bingöl: “Gerçek İsraf Rakamları Açıklanandan Çok Daha Yüksek”
Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Ramazan Bingöl, yaptığı açıklamada Türkiye’de açıklanan israf miktarlarının gerçeğin altında olduğunu savundu. Bingöl, "Benim gözlemlerime göre israf en az 2 kat daha fazla. Açık büfede kişi başı 150 gram yemek çöpe gidiyor," dedi.
Sadece yeterli soğutma yapılmaması nedeniyle her yıl milyarlarca liralık şarküteri ürünü çöpe gidiyor. Ekmek israfının da ayrı bir boyutta olduğunu belirten Bingöl, Türkiye’de her gün yaklaşık 12 milyon ekmek çöpe atıldığını vurguladı.
“Milli Bir Gıda Politikası Gerekli”
Gıda israfının artık milli güvenlik meselesi haline geldiğini söyleyen Bingöl, "Bu yalnızca ekonomik bir kayıp değil, aynı zamanda toplumun bereketini kaçıran, doğayı ve canlı yaşamını tehdit eden bir krizdir," dedi. Bingöl, doğaya kontrolsüz şekilde bırakılan yiyeceklerin kuşlar ve diğer hayvanlar için de zararlı olduğunu belirterek, ekolojik dengeye vurgu yaptı.
Raporda Gıda Bankacılığı ve Yeni Yasalar da Yer Alacak
Kurulun birkaç ay içerisinde tamamlamayı planladığı raporda, gıda bankacılığı sisteminin güçlendirilmesi, ihtiyaç fazlası tüketimin önlenmesi, soğuk zincirin iyileştirilmesi, ve hukuki düzenlemeler gibi başlıklar yer alacak. Bingöl, "Tüm paydaşlarla görüşmeler yapıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımıza sunacağımız politika belgesiyle bu alanda sürdürülebilir bir dönüşüm başlatmak istiyoruz" diye konuştu.
Amaç: On Milyarlarca Liralık Tasarruf
TİSVA’nın verilerine göre, Türkiye’de gıda israfının sadece %5 oranında azaltılması bile, yaklaşık on milyarlarca liralık tasarruf ve 900 bin ailenin 1 yıllık geçim giderinin karşılanması anlamına geliyor.
Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu, bu kapsamda hazırladığı eylem planını yakında kamuoyuna ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunmayı hedefliyor.
www.tarimdasondakika.com
